Jest to najczęstsza niedokrwistość wieku dziecięcego ale też i u dorosłych (80% wszystkich przypadków). Szacuje się, że występuje 1-2% ludzi. W Europie niedobór żelaza występuje u 10% kobiet i 4% mężczyzn a w krajach rozwijających się u 30-70% społeczeństwa.
Osoby narażone na niedobory żelaza to głównie kobiety w okresie ciąży, laktacji, miesiączkujące, niemowlęta, dzieci do 3 roku życia.
Główne przyczyny niedoboru żelaza:
1) utrata krwi:- obfite miesiączki,krwawienia pomenopauzalne
- pooperacyjne, pourazowe - krwawienie przez przewód pokarmowy
- wielokrotni dawcy krwi
2) zwiększone zapotrzebowanie przy niedostatecznej podaży:
- wcześniaki, noworodki z ciąż mnogich oraz matek z niedokrwistością w czasie ciąży
- okres dojrzewania
- okres ciąży i laktacji
3)upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego:
- dieta ubogobiałkowa, bogata w fosforany (jajka), szczawiany, fityniany i herbatę.
- zmniejszona kwaśność soku żołądkowego (wraz z wiekiem podnosi się pH w żołądku czyli staje się mniej kwaśne)
- choroby przewodu pokarmowego (enteropatia glutenowa,choroba Leśniowskiego-Crohna itp.)
4)niedobory w diecie - dieta wegetariańska (więcej informacji w poprzednim poście )
Objawy niedoboru żelaza:
1) Ogólne objawy niedokrwistości:
- osłabienie i łatwa męczliwość
- upośledzenie koncentracji i uwagi
- bóle i zawroty głowy
- bladość skóry i błon śluzowych
- duszność (ciężka postać)
2) Objawy długotrwałego niedoboru żelaza niezwiązane z niedokrwistością:
- ból, pieczenie i wygładzenie powierzchni języka
- zajady- bolesne pęknięcia w kącikach ust
- paznokcie blade, kruche z podłużnymi prążkowaniami i rowkami
- włosy cienkie, łamliwe o rozdwojonych końcach, łatwo wypadające
- skóra sucha i szorstka
- suchość w ustach
Leczenie:
W przypadku dużej niedokrwistości czy nasilonych objawów oczywiście konsultacja lekarska i wykonanie badań laboratoryjnych są najwłaściwszym postępowaniem. Lubimy jednak leczyć się sami, szczególnie gdy objawy są znikome i wtedy właśnie najlepiej zacząć od zmiany diety. Produkty bogate w żelazo oraz szczegóły dotyczące wchłaniania znajdziesz w poprzednim poście.
- witaminie C i B6, które ułatwiają włączenie żelaza do pierścienia porfirynowego
- ograniczeniu mleka i jego przetworów, herbaty, mąki, kaszy ze względu na fosforany i fityniany pogarszające wchłanianie żelaza oraz innych minerałów.
W przypadku niemowląt najwłaściwsze jest karmienie mlekiem kobiecym do 6 miesiąca życia. Przyswajają one wówczas 50% żelaza, podczas gdy karmione sztucznie tylko 10%.